1996 - 2019
Ένα ταξίδι σαν του Βαρβάκη
Το έργο & οι συντελεστές
Για τον Εθνικό ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη έχουν γραφτεί αρκετά, άλλα βασισμένα σε αρχειακές πηγές και έρευνα του σχετικού υλικού και άλλα σε αναπαραγωγή όλων αυτών με χαρακτηριστικά προφορικής ιστορικής αφήγησης. Η δική μας απόπειρα ξεκίνησε σαν ένα προσωπικό χρέος απέναντι στον Εθνικό Ευεργέτη και "δημιουργό" του σχολείου μας. Από την αρχή σκοπός υπήρξε η βιωματική εκπαιδευτική πράξη στο πλαίσιο μιας διαθεματικής προσέγγισης. Δηλαδή, εκτός από την κλασσική ερευνητική επιλογή και αξιοποίηση αρχειακού υλικού, επιλέχθηκε η ψηφιακή αφήγησή του να ενταχθεί λειτουργικά στο μάθημα της Πληροφορικής. Αυτή η προσπάθεια δεν ήταν στιγμιαία, αντίθετα, ξεκινώντας από το 1996, ως μια πρωτοποριακή εφαρμογή πολυμεσικής αφήγησης, φθάνει μέχρι σήμερα, με τα χαρακτηριστικά της διαδικτυακής πρόσβασης σε αυτήν.
Η προσπάθεια υπήρξε γόνιμη, γιατί, εκτός από τη βράβευσή της το 1997 σε Ευρωπαϊκό διαγωνισμό "Εκπαιδευτικού Λογισμικού" και τα θερμά σχόλια του ειδικού τύπου της εποχής, έγινε αφορμή για μια καινοτόμο διδακτική πρακτική, η οποία "άγγιξε" όλους τους μαθητές του Βαρβακείου αυτής της μακράς περιόδου, αναμφίβολα με θετικά μέχρι σήμερα αποτελέσματα.
Έτσι, η πρώτη Ομάδα μαθητών του 1996-1997Την Ομάδα των μαθητών του Γυμνασίου το 1996 αποτελούσαν (σε παρένθεση η τάξη και το τμήμα, ξεκινώντας από αριστερά προς τα δεξιά και από την πίσω σειρά): Δαυϊδ Μπενμαγιώρ (Β4), Σοφοκλής Σφλώμος (Α2), Βασίλης Μανωλόπουλος (Β4), Νίκος Παντελάκης (Β4), Νίκος Δασκαλάκης (Β3), Θανάσης Κατσαργύρης (Β3), Αλεξάνδρα Σιγάλα (Α4), Δημήτρης Κυράνας (Β3), Γιώργος Γωγάκος (Γ1), Τάκης Ζης (Γ4), Γιώργος Μύαρης (Γ3), Σωτήρης Περδικάρης (Β4), επιτυχημένοι πλέον επιστήμονες και επαγγελματίες, όντως καινοτόμησε στην εποχή της, ενώ σήμερα τη σκυτάλη πήρε η Ομάδα του 2018-2019Την Ομάδα των μαθητών του Γυμνασίου τη σχολική χρονιά 2018-2019 αποτελούν, από τα αριστερά προς τα δεξιά: Οδυσσέας Καζαντζόγλου (Γ2), Μελίνα Καψάλη (Γ2), Φίλιππος Ουϊνγκφιλντ (Γ3), Λευτέρης Κοντόκαλος (Γ2), Μιχάλης Λάμπρου (Γ3), μαθητές/τριες της Γ΄Γυμνασίου, προσθέτοντας τη "διεθνιστική" διάσταση που ο ίδιος ο Βαρβάκης με τη ζωή και το έργο του "δίδαξε", αφού, εκτός των πολλών άλλων πρόσθετων πληροφοριακών στοιχείων από την αρχική εκδοχή, ενσωμάτωσε τη δυνατότητα "ανάγνωσης" αποσπασμάτων στη Ρωσική και Αγγλική γλώσσα.
Με αφορμή, λοιπόν, τη ζωή & το έργο του Βαρβάκη, ξεκινήσαμε ένα εκπαιδευτικό ταξίδι πριν από πολύ καιρό, στο οποίο όπως σε όλα τα ταξίδια, σημασία δεν έχει μόνον ο προορισμός και ο Βαρβάκης το γνώριζε πολύ καλά αυτό. Γι' αυτό και συνεχίζουμε...
Θ. Οτζάκογλου
Καθηγητής Πληροφορικής
Αν και χρησιμοποιήθηκε, για λόγους συμβολικούς, αλλά και ουσίας, αυτούσιο πληροφοριακό υλικό από την αρχική πολυμεσική εκδοχή, η τρέχουσα περιέχει εκτενές πρόσθετο υλικό, τμήμα του οποίου -και είμαστε πολύ χαρούμενοι γι' αυτό- παρουσιάζεται για πρώτη φορά, ειδικά στο "Χρονολόγιο" της Βαρβακείου Σχολής. Ο αναγνώστης-περιηγητής καλείται να ακολουθήσει το απλό στην υλοποίησή του "μενού" επιλογών, με τη δυνατότητα να επιστρέφει άμεσα σε αυτό, ενεργοποιώντας το κινούμενο ή σταθερό "εικονίδιο-πλήκτρο" με το λαϊκό μοτίβο (κέντημα-καραβάκι) σε κάθε ιστοσελίδα. Ακόμη, καλείται να ενεργοποιήσει με το δείκτη του ποντικιού τις έγχρωμες διάστικτες υπογραμμίσεις λέξεων ( _ _ _ _ ή _ _ _ _ ), οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες μέσα στα κείμενα και οι οποίες προσφέρουν πρόσθετη σχετιζόμενη πληροφορία.
Eνεργοποιώντας με τον ίδιο τρόπο τα εικονίδια 
και 
είτε στην κεντρική ιστοσελίδα, είτε στην ιστοσελίδα "Αγαθοεργίες", θα έχει τη δυνατότητα ρωσικής ή αγγλικής μετάφρασης των αντίστοιχων τμημάτων.
Στην τρέχουσα ιστοσελίδα "Εισαγωγή", καθώς και στην ιστοσελίδα "Ιδρυτικός Νόμος 1886", ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα ανάδυσης βοηθητικής οθόνης, όπου μπορεί να προβάλει διαδοχικά σε μεγέθυνση τις σχετικές εικόνες.
Τέλος, η "ανάγνωση - περιήγηση" της εφαρμογής είναι προσαρμοσμένη για οθόνες σχετικά μεγάλης διαγωνίου και θα χρειαστεί, σε μικρότερης, χειροκίνητη προσαρμογή της ανάλυσης μέσω του προγράμματος περιήγησης με (ctrl -) ή (ctrl +) για την καλύτερη "θέαση". Ο λόγος είναι καθαρά εκπαιδευτικός, καθώς έχει σχέση με το επίπεδο εκμάθησης προγραμματιστικών τεχνικών σε αυτή τη σχολική τάξη, ώστε η υλοποίηση παρόμοιων εφαρμογών να αφορά το σύνολο των μαθητών μας και μάλιστα μέσα από το αναλυτικό και ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων. Είμαστε βέβαιοι πως ο απαιτητικός αναγνώστης θα δείξει κατανόηση σε αυτή την "αδυναμία".
Αξίζει να επισημανθεί πως η βραβευμένη πολυμεσική εφαρμογή του 1996, λειτουργεί απρόσκοπτα σε περιβάλλον Windows 10, κάτι που δεν συνέβαινε με τις προγενέστερες εκδόσεις τους!
Στην έκδοση του 1996 οι ευχαριστίες αφορούσαν το τότε ΔΣ του Βαρβακείου Ιδρύματος, τον Διευθυντή του Γυμνασίου Φώτη Χατζηαναστασίου και την ερευνήτρια του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών κ. Ολυμπία Σελέκου. Η βασική βιβλιογραφική αναφορά ήταν από το "Αναστασίου Ν. Γούδα. Βίοι Παράλληλοι των επί της Αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων Ανδρών, Πλούτος ή Εμπόριον, τόμος Γ', Εν Αθήναις εκ του τυπογραφείου Μ.Π. Περίδου 1870, σ. 155-192", καθώς και από την "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών". Διευκρινίζουμε πως δεν είχε ακόμη εκδοθεί το έργο του συναδέλφου Βασίλη Ασημομύτη, με τον οποίο είχα την τιμή να συνυπηρετήσω, για τον Ιωάννη Βαρβάκη και αυτός είναι ο λόγος που δεν αναφέρεται ως πηγή. Φυσικά, έκτοτε έχει αποτελέσει η εργασία του βασική πηγή αναφοράς για όλους όσοι δημοσίευσαν για τον Εθνικό Ευεργέτη και παραμένει ως τέτοια.
Στην τρέχουσα διαδικτυακή εκδοχή, έχουμε διευρύνει τη θεματολογία και την αξιοποίηση αρχειακών πηγών. Η πρόσφατη, σχεδόν πλήρης, ψηφιοποίηση του αρχείου του Εθνικού Τυπογραφείου και η ελεύθερη διαδικτυακή πρόσβαση σε αυτό συνετέλεσε καταλυτικά στην επιτυχή αναζήτηση και τον εμπλουτισμό της εφαρμογής, ειδικά στο σκέλος των πληροφοριών που αφορούν "Διατάγματα" και "Νόμους" για το Βαρβάκειο και εντάχθηκαν στο χρονολόγιο της Σχολής.
Ιδιαίτερη αναφορά και ευχαριστίες στην συνεισφορά των υπαλλήλων της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους για την ανεύρεση του πρωτότυπου ιδρυτικού θεσμικού πλαισίου (Βασιλικό Διάταγμα του 1886), καθώς και η ψηφιοποίησή του και η άδεια να το εντάξουμε στην εφαρμογή μας υπήρξε ανεκτίμητη.
Ακόμη, ευχαριστίες πρέπουν στην Ειρήνη Καραβόλου, Δρ Ιστορικό, η οποία στο πλαίσιο της δικής ερευνητικής εργασίας εντόπισε και μας παραχώρησε αντίγραφο της αλληλογραφίας του Κοραή με τον Βαρβάκη, η οποία ευρίσκεται στην Βιβλίοθήκη Κοραή στην Χίο. Πρόσθετες πηγές που χρησιμοποιήθηκαν αναφέρονται στη συνέχεια:
1. Δερτιλής, Γ.Β., "Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις 1821-2016", εκδ. Πόλις 2016.
2. Έντμοντ Αμπού, "Η Ελλάδα του Όθωνα", εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 2018.
3. Κόκκωνας Γ. "Οι μαθητές του Κεντρικού Σχολείου (1830-1834), εκδ. Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 1997.
4. Κωστής, Κ. & Πετεμζάς, Σ. "Η ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας τον 19ο αιώνα", εκδ. Αλεξάνδρια, Αθήνα 2006.
5. Μερτύρη, Α. "Η καλλιτεχνική εκπαίδευση των νέων στην Ελλάδα (1836-1945), εκδ. Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2000.
6. Χαρλαύτη, Τ. & Βλασσόπουλος, Ν. "Ιστορικός Νηογνώμονας Ποντοπόρεια. Ποντοπόρα ιστιοφόρα & ατμόπλοια, 1830-1939", Αθήνα 2002.
7. Meynaud Jean, Μερλόπουλος, Π., Νοταράς, Γ., "Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα" Α'τόμος, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα 2002.